Beşiktaş’ın Efsaneleri-Şükrü Gülesin

Beşiktaş tarihinin en güzel efsanelerinden Şükrü Gülesin’in, aramızdan ayrılışının 36. senesi. 1940 senesinden, 1950’ye kadar 1 sene hariç aralıksız Beşiktaş formasını giyen, korner olduğu zaman rakiplere “eyvah gol geliyor” dedirten, ilk Türk oyuncu olarak İtalya’ya giden, İtalyanlar’ın da gönlünde taht kuran, Lazio kulüp binasının girişindeki onur listesinde adı yazılı olan, Beşiktaş’ta yöneticilik yapan, milli takım komitesinde çalışan, spor yazarlığı yaptığı dönemde herkesin sevgilisi olan bir efsane.

1940 yılının bir sonbahar günü Kınalıada postanesine Beşiktaş’ın efsanevi futbolcusu Baba Hakkı’dan (Yeten) telgraf geldi. İki cümlelik bir telgraftı: “Kendine iyi bak. Pazar günü Galatasaray maçında oynuyorsun”… Telgraf, henüz 18 yaşındaki Kınalıadalı futbolcu Şükrü Gülesin’e gönderilmişti. Genç Şükrü, Kınalıada’nın spor geleneğine uygun olarak çocuk yaşlarda Kınalıada takımının kalecisi olarak başladığı futbol yaşamına artık Beşiktaş’ta sol kanat oyuncusu olarak devam edecekti.

Çok başarılı oldu. Özellikle topa falso vererek kornerden attığı 32 golle, dönemin Guinness Rekorlar Kitabı’na geçti. Şükrü’nün kornerden attığı gol sayısını 39’a kadar çıkaran da var. 1.90 metre boyu, biraz göbekli de olsa güçlü ve iri fiziğiyle savunma oyuncularının ödünü koparan, durdurulamayacak futbolculardan biriydi.

1950 yılında İtalya’nın ünlü takımı Lazio’ya transfer oldu. Teknik direktör Mario Sperone aşırı kilosu yüzünden forvette başarılı olamayacağını düşünerek onu santrhafta oynatmak istedi. Şükrü karşı çıkınca, Parlermo’ya kiralandı. Palermo’nun Lazio’yla yaptığı maçta santrfor oynadı, biri kornerden iki gol attı ve maç Lazio’nun 2-1 yenilgisiyle sonuçlandı. Şükrü Sperone’den intikamını almıştı.

Ertesi sezon Lazio onu geri aldı, sonra yine Palermo’ya geçti. Şükrü Gülesin İtalya Ligi’nde üç sezonda oynadığı 79 maçta, tam 36 gol attı. Futbolu bırakınca antrenörlük ve spor yazarlığı yaptı. 10 Temmuz 1977’de kalp krizi geçirerek hayata veda etti…

Bugün Kınalıada’daki bir sokakta adı yaşatılıyor.

Efsaneyi kendi kaleminden satırlar ile anmak en güzeli. Ruhu şad olsun büyük Beşiktaşlının.

” Galatasaray’daki Beşiktaşlı

Bir uğultu yükseldi dükkandan… Sis halini alan sigara dumanı tabakasının örttüğü bir boşluktan, birer, ikişer insanlar üzerime doğru geliyor ve kimi elimi sıkıyor, “hoş geldin” diyor, kimi boynuma sarılıyordu.

Yanaklarımın ıslandığını hissediyordum. Sonra da ben koy verdim kendimi ve kaç dakikadır hapsettiğim gözyaşlarımı bırakıverdim. Bu benim, unutulduğumu sandığım çevreye bir veda işaretiyle geride bıraktığım dost insanlara dönüşümdü.

Sonra her şey bir çorap söküğü gibi gitti. Önüme kim çıksa, “Beşiktaşlı Şükrü” diye boynuma sarılıyor, tanıyanlar, tanımayanlara “Bak, Beşiktaşlı Şükrü Gülesin” diye beni gösteriyorlardı. Hoş bu kimlik İtalya’da oynadığım 4 yıl boyunca da hatırlanmıştı. Lazio’daki, Palermo’daki takım arkadaşlarım da beni öyle çağırırlardı: “Beşiktaşlı Şükrü Gülesin”. .. Sadece kendimi değil, Beşiktaş’ı da götürmüştüm İtalya’ya. Bu, artık benim için nüfus kağıdı gibi, lisans gibi geçerli bir şey olmuştu. Hatırlayacaksınız, bir aralık Türkiye’ye dönmüştüm. Beşiktaş’ta oynamak istedim, talihsizlik oldu, Galatasaray’a gittim. Bir maça çıktım. Sarı-kırmızılı forma, – kimse alınmasın, kimse gücenmesin- omuzlarıma, sırtıma batıyordu sanki.

Bir gün Hasnun Galip Sokağı’ndaki Galatasaray lokalinde oturuyordum. Telefon çaldı, benden başka kimse yoktu. Açtım. Bir erkek sesi: “Beşiktaşlı Şükrü Gülesin’i istiyorum.” diyordu. Kimdi, ne istiyordu, bilmiyordum. Ama adama: “Beşiktaşlı Şükrü Gülesin burada yok” dediğimi hatırlıyorum. Onun aradığı Şükrü, Çırağan Sarayı’nın ahşap tribünlerinde kalmıştı. Daha fazla dayanamadım ve İtalya’’ya döndüm. Bu defa İtalya’ya iş yapmak, ticaret yapmak için gidiyordum.” (25/10/1965)

Büyük ustaya saygılarımla

İlker Tanrıverdi
Beşiktaş JK Genel Kurul Üyesi

KISACA HAYATI

14 Eylül 1922’de doğan Şükrü Gülesin, Türk futbolunun yetiştirdiği en büyük yıldızlardan biri olarak anıldı.Futbola Kınalıadaspor’da kaleci olarak başladı. Kısa süre sonra forvet pozisyonuna geçti. İstanbul Erkek Lisesi’nde okuduğu dönemde Beyoğluspor’a geçti. Buradan 1940/1941 sezonunda Beşiktaş Jimnastik Kulübü’ne transfer oldu. 1943-44 sezonunda Ankaragücü forması giydiği bir sezon dışında siyah-beyazlı formayı 1950’ye kadar giydi.

Ortaya koyduğu muhteşem futbolla birlikte attığı korner golleri de onu büyük üne kavuşturdu. Adını Avrupa’da duyuran Gülesin, 1950’de İtalya’ya gitti. Palermo, Lazio, tekrar Palermo olmak üzere 3 sezonda, İtalya 1. Ligi’nde 79 maçta 36 gol attı. Dünyanın bu en zor liginde forma giyen en başarılı yabancılardan biri olarak anılan Gülesin, Türkiye’ye dönünce Galatasaray’a transfer oldu. 10’u Beşiktaş’ta, 1’i Lazio’da olmak üzere 11 kez A Milli formayı giydi, toplam 4 gol kaydetti.

Gülesin, futbolu bıraktıktan sonra Beşiktaş’ta yöneticilik yaptı. Ayrıca spor yazarlığı yaptı. Aktif futbol yaşantısı bittikten sonra, Millî Takım Teknik Komitesi’ne seçildi. 17 Ocak 1969’da Riyad’da oynanan Suudi Arabistan-Türkiye hazırlık maçında milli takımı yönetmiştir. Maçı, Türkiye 2-1 kazanmıştır.

Şükrü Gülesin, 10 Temmuz 1977 günü kalp krizi geçirerek öldü. 1998 yılında Fanatik Gazetesi tarafından düzenlenen ve 123 kişilik jüri tarafından belirlenen Cumhuriyet tarihinin en iyi 11’i oylamasında tarihin en iyi sol açığı olarak Altın 11’e girdi.

FUTBOLCULUK KARİYERİ

Futbola Kınalıada Spor’da kaleci olarak başladıktan kısa süre sonra forvet pozisyonuna geçti. İstanbul Erkek Lisesi’nde okuduğu dönemde Beyoğlu Spor’a gitti. Buradan 1940/1941 sezonunda Beşiktaş Jimnastik Kulübü’ne transfer oldu. 1943-44 sezonunda Ankaragücü forması giydiği bir sezon dışında siyah-beyazlı formayı 1950’ye kadar giydi.

Geldiği sezon Milli Küme şampiyonluğu gördü. 1947’de bir Milli Küme şampiyonluğu daha yaşadı. İstanbul liginde 6 sezon şampiyonluk yaşadı. 1946’da İstanbul Kupası’na sahip oldu. Bunun dışında iki Başbakanlık Kupası şampiyonluğu yaşadı. 1944’te Beşiktaş’a geri dönen Gülesin, Türkiye’de düzenlenen ilk Başbakanlık Kupası finalinde forma giyen Gülesin, Beşiktaş’ın Fenerbahçe’yi 4-1 yendiği maçta takımının son golünü kaydetti. 1947’de ise Adana Demirspor’u 4-0 yendikleri maçta 2 gol kaydetti.

Derbilerde Galatasaray’a 13 gol, Fenerbahçe’ye ise 9 gol atma başarısını gösterdi. Üstün futbol yeteneğinin yanı sıra kornerden attığı goller ile ün kazandı.

Beşiktaş’ta oynadığı yıllarda bir dönem İtalyan teknik adam Giuseppe Meazza tarafından çok beğenilen Gülesin, Meazza’nın İtalya’ya döndükten sonra Gülesin’i tavsiye etmesi ile İtalyan kulüplerinin dikkatini çekti. Böylece 1950’da İtalyan takımı SS Lazio’ya transfer oldu. Ancak burada teknik direktör Mario Sperone ile anlaşamadı. Sperone, Gülesin’i orta sahada oynatmak isterken Gülesin asıl mevkiisi olan forvette ısrar ediyordu. Bu nedenle 1950-51 sezonunda US Città di Palermo’ya kiralandı. İtalya ligi Serie A’daki ilk maçına 8 Ekim 1950’da AC Milan’a 1-0 yenildikleri maçta çıktı. Sezonu Palermo lig 10.su olarak bitirdi. 38 maçın 28’inde forma giyen Gülesin 13 gol attı ve 15 golle takımın en golcü ismi olan Dante Di Maso’nun ardından geldi.Palermo’da attığı goller sonrası Lazio, 1951-52 sezonunda Gülesin’i takımda tuttu. 29 maçta forma şansı bulan Gülesin, 3’ü penaltıdan 16 gol attı. Takımın en golcü ismi olan Gülesin, Lazio’nun lig dördüncüsü olmasında büyük pay sahibi oldu. Gol krallığında da 9. oldu.

1952-53 sezonunda tekrardan Palermo’ya kiralandı. Palermo yine ligde bir başarı sergileyemedi ancak Gülesin, 30 maçın 22’sinde forma giyip 7 golle takımın en golcü üçüncü ismi oldu. Sezon sonunda Türkiye’ye geri dönmeye karar verdi. Şükrü Gülesin bu macerası ile yurt dışında oynayan ilk Türk futbolculardan biri olmakla beraber, İtalya’da oynayan ilk Türk futbolcu olmuştur.

Futbolculuğunun bir dönemi II. Dünya Savaşı’na denk geldiği için, fazla milli maçta forma giyemedi. İlk kez milli formayı Türkiye Milli Futbol Takımı’nın 11 yıllık aradan sonra milli maç yapmaya başlamasıyla giydi. 23 Nisan 1948’da Yunanistan’da oynanan Türkiye-Yunanistan hazırlık maçı ilk maçı oldu. Maçı Türkiye 3-1 kazanırken, Türkiye’nin üçüncü golünü kaydetti. 1948 Yaz Olimpiyatları’na katılan kadroda yer aldı. Türkiye ilk maçta Çin’i 4-0 mağlup ederken, 90 dakika forma giydi. Çeyrek finale yükselen Türkiye, Yugoslavya’ya 3-1 yenilerek elendi. Gülesin, maç 10 mağlup giderken durumu 1-1 yapan golü kaydetmişti. Maçın sonunda çıkan kavga nedeniyle Şükrü, 85. dakikada kırmızı kartla oyun dışında kaldı.

1949 Akdeniz Kupası kadrosunda da yer aldı. Türkiye, kupada ikinci olurken Gülesin 3 maçta da forma giydi ve Mısır’a ve final maçında İtalya B takımına birer gol attı. 20 Kasım 1949’da 1950 FIFA Dünya Kupası eleme maçı olan Suriye maçında da forma giydi. Türkiye maçı 7-0 kazanarak, kupaya gitme hakkı kazansa da Brezilya’da düzenlenecek kupaya maddi imkansızlıklar nedeniyle gidemedi. Gülesin’in son milli maçı 21 Kasım 1951’de Federal Almanya ile oynanan hazırlık maçı oldu. İnönü Stadı’ndaki maçı Türkiye 2-0 kaybetti. Gülesin, bu maç için milli kadroya Lazio’dan gelip katılmıştı. Bunun dışında bütün milli maç kadrolarına Beşiktaş’ta oynarken çağrıldı.

BAŞARILARI

Beşiktaş’ta oynadığı 10 yılda, 3 Milli Küme, 6 İstanbul Ligi, 2 İstanbul Kupası, 2 Başbakanlık Kupası şampiyonlukları yaşadı. İtalya 1. Ligi’nde 79 maçta 36 gol attı. Dünyanın bu en zor liginde forma giyen en başarılı yabancılardan biri olarak anıldı. 10’u Beşiktaş’ta, 1’i Lazio’da olmak üzere 11 kez A Milli formayı giydi, toplam 4 gol kaydetti. 1998 yılında Fanatik Gazetesi tarafından düzenlenen ve 123 kişilik jüri tarafından belirlenen Cumhuriyet tarihinin en iyi 11’i oylamasında tarihin en iyi sol açığı olarak Altın 11’e girdi.

[gdlr_quote align=”center” ]GALERİ[/gdlr_quote]